Erectiepil houdt zich goed staande vervolg

Het onderzoek

Aan het onderzoek dat prof. dr. Harry van de Wiel en dr. Erwin Geerts van het UMCG in samenwerking met Libelle verrichtten, deden 211 ervaringsdeskundigen mee: 189 mannen en 22 vrouwelijke partners. De gemiddelde leeftijd van de mannen was 58 jaar; de vrouwelijke deelnemers waren met gemiddeld 46 jaar aanmerkelijk jonger. Verreweg de meeste deelnemers (>75%) hadden een langdurige vaste relatie. De meeste mannen kampten al meer dan een jaar met erectieproblemen  en gebruikten inmiddels al een aantal maanden de erectiepil. Viagra en Cialis zijn de meest gebruikte pillen die overwegend (>75%) gewoon op recept bij de reguliere apotheek worden verkregen. Van online– en Internet-apotheek wordt vooralsnog in beperkte mate gebruik gemaakt. Sommigen noemen daarbij het negatieve imago dat de combinatie Internet & Erectiepillen heeft. Wellicht dat de enorme hoeveelheid spam hierbij een rol speelt. Als reden voor gebruik gaven de meeste mannen en vrouwen erectiestoornissen zonder (directe) lichamelijke oorzaak aan (zie tabel 1). Een aanzienlijk deel van de mannen gaf daarbij aan dat de erectiestoornissen een fikse inbreuk vormden op hun zelfbeeld en zelfvertrouwen(>60%) en mede daarom seksueel contact vermeed (>50%).

Tabel 1: Reden gebruik

Effect op seksuele relatie

Centraal in dit onderzoek stond de vraag of de erectiepil een positief effect heeft op de seksuele relatie. Het gaat dus niet om de werkzaamheid van de pillen op zich; die is inmiddels ruimschoots in ander onderzoek aangetoond. Omdat het hebben van een erectie maar een beperkt onderdeel is van de (seksuele) relatie, is het vooral interessant om te kijken of er desondanks door het gebruik van de pil toch een positief effect is opgetreden. Zoals uit tabel 2 valt af te lezen, geeft de meerderheid van de gebruikers aan een dergelijk positief effect te ervaren. Een aanzienlijke groep zegt weinig tot geen effect te bespeuren en maar een kleine minderheid rapporteert negatieve invloeden.

Tabel 2: Effect van gebruik erectiepil op seksuele relatie

Om na te gaan waaruit een eventuele beïnvloeding bestaat, is ook gevraagd het effect te  beschrijven in termen van duur, frequentie en intensiteit van het seksuele contact.  Degenen die positieve effecten rapporteren, doen dit in feite op alle drie deze aspecten: men vrijt vaker, maar ook langer en met een hogere intensiteit (zie tabel 3).

Tabel 3: Effect op duur, frequentie en intensiteit van de seksualiteit (naar effect van de erectiepil op de kwaliteit van de relatie)

Om een beeld te krijgen van tevredenheid is het verstandig om behalve naar positieve ervaringen ook te kijken naar eventuele overwegingen om (al of niet ondanks positieve effecten) te stoppen met het gebruik van de erectiepil. Uit tabel 4 blijkt dat de grootste groep gebruikers zeker niet wil stoppen. Desondanks zijn er toch nogal wat gebruikers die of al gestopt zijn of hun twijfels hebben. Zoals reeds opgemerkt, stopte tien jaar geleden nog ruim twee derde binnen een jaar met het injecteren van papaverine, dus in die zin is sprake van aanzienlijk minder uitval onder de gebruikers.

Tabel 4: Overweegt u te stoppen?

Als belangrijkste redenen worden ontevredenheid met het effect opgegeven, maar ook een soort verzamelcategorie van motieven die zijn gebundeld onder de noemer ‘anders’.

Tabel 5: Redenen om te stoppen met gebruik

In het kader van redenen om te stoppen is het belangrijk om nog even expliciet stil te staan bij de categorie ‘anders’. Voor een deel van de gebruikers zal het namelijk logisch zijn om te stoppen. Veel gebruikers nemen erectiepillen vanwege erectieproblemen met een niet-lichamelijke oorzaak. Dit zijn problemen die vaak in de sfeer van faalangst of andere vormen van een gebrek aan zelfvertrouwen liggen.  Zodra de pil zijn werking heeft gedaan, het zelfvertrouwen van de man in kwestie herstellen, kan men stoppen. Stoppen kan dus wijzen op een falend geneesmiddel, maar in dit geval ook juist op een uitstekend werkend medicijn.

Alles koek en ei?

Hoewel men in grote lijnen kan stellen dat de erectiepil het afgelopen decennium heeft laten zien bestaansrecht te hebben, zijn er ook een aantal kritische noten gekraakt door onze respondenten. Vooral op het gebied van patiëntenvoorlichting en –begeleiding (bij gebruik en keuze uit de verschillende soorten pillen) ervaart menig gebruiker lacunes. In tabel 5 zijn de belangrijkste punten van kritiek samengavat.

Tabel 6: Behoefte aan meer informatie

Blijkbaar wordt door artsen (nog) niet optimaal gebruik gemaakt van de mogelijkheden die erectiepillen bieden want nog opmerkelijk vaak moeten patiënten hier zelf om vragen. Opvallend was ook dat in deze enquête verreweg de meerderheid (2/3) van de gebruikers aangaf een voorkeur te hebben voor een lang werkende pil, maar dat in de praktijk vaak nog een kort- of middellang werkend middel wordt voorgeschreven. Als we er van uitgaan dat erectiepillen op recept dienen te worden verstrekt, en gezien het potentieel misbruik dan wel misleiding bij aanschaf via Internet, lijkt dat niet onverstandig, dan dienen artsen hun taak in dezen uiteraard wel serieus te nemen. Behandeling van seksuele problemen vergt meer dan alleen een recept uitschrijven; patiënten hebben behoefte aan uitleg over de verschillende pillen, werking en bijwerkingen en soms ook behoefte aan begeleiding bij het maken van een keuze voor een bepaalde soort pil. Tot slot is het ook van belang even stil te staan bij het kostenaspect. Dat lijkt als het om geneesmiddelen gaat in Nederland geen rol te spelen, maar bij erectiepillen is dat toch echt wel het geval.

Het laatste woord is daarom aan de gebruiker:

“Graag willen wij even aangeven waarom wij geen X via de huisarts kopen. Mijn man heeft sinds ongeveer 10 jaar  een hartprobleem en door de vele medicijnen die hij hiervoor gebruikt is hij impotent. Mijn man is nu 49 jaar. Mijn man kan door zijn ziekte niet meer werken en we zijn aangewezen op een WAO-uitkering. Als wij via de huisarts X bestellen bij de apotheek kosten 4 tabletjes 35 euro. Als wij via internet X bestellen kosten 100 tabletjes 175 euro; een verschil van 7 euro per tablet. Met de uitkering van mijn man kunnen wij X bij de apotheek niet betalen want je krijgt er geen cent van terug via de ziektekostenverzekeraar. Daarom bestellen wij via internet, ook al werken de pillen minder goed”.